Grenzen stellen… 

Het lijkt zo simpel, maar dat is het vaak helemaal niet. Het is een onderwerp dat de afgelopen jaren steeds weer terugkeerde in mijn leven. Waar we als kind misschien nog luidkeels “nee” riepen, leerden we gaandeweg ons aan te passen, conflicten te vermijden, of hielden we liever onze mond om de lieve vrede te bewaren. Ik was zelf het type dat steeds harder ging roepen, maar het leek niet te helpen. Mijn vriendinnetje was juist stil geworden, een beetje gelaten. Elk mens gaat er ook anders mee om. Maar fijn voelt het zeker niet. En soms komt het thema grenzen toch weer terug op je pad. 

Laatst was ik op een dansavond. De sfeer was prachtig, maar niet iedereen leek dezelfde intentie te hebben. Eén man ging voortdurend over de grenzen bij diverse vrouwen. De ene dame liet het toe, de ander probeerde hem te ontwijken. Ik voelde de spanning in de ruimte groeien, zag mensen zich ongemakkelijk bewegen, elkaar aankijken. Even schoot door mijn hoofd: wat zou ík doen als hij mij benaderde? Meteen kwam dat oude gevoel boven, dat stemmetje van vroeger: “laat het maar gebeuren, dan laat ik hem zien dat ik daar een grens heb.” Maar dit keer besloot ik het anders aan te pakken. Ik koos bewust: “ik ga mijzelf niet kleiner maken, ik ben hier voor plezier – en mijn grens voelt als een kracht, niet als een zwakte.”
Dat was voor mij een doorbraak. Ik hoefde niets te zeggen. Ik hoefde hem niet af te wijzen. Mijn energie was zuiver en stevig – en hij keek en draaide zich simpelweg weer om en liep verder. Het was magisch om te voelen dat ik zélf bepaal hoe dichtbij iemand mag komen. Juist als ik vanuit mijn hart verbinding maak met mezelf, hoef ik geen harde “nee” te roepen; mijn energie spreekt altijd als eerste. En dit keer had het erg duidelijk gesproken. 

Het patroon van aanpassen
Als ik terugkijk, zie ik hoe grenzen stellen jarenlang een worsteling is geweest. Vooral in relaties, op school, met familiebanden, op feestjes – waar de dynamiek anders wordt zodra men voelt dat je jezelf niet helemaal laat zien. Ik herinner me de vele keren dat ik, na een bezoek aan familie, in bed lag met de gedachten: “Wat had ik eigenlijk willen zeggen? Waarom zei ik dat niet gewoon?” En hoe vaak deed ik dingen uit angst om afgewezen te worden, gewoon omdat ik dacht: “dan behouden we de harmonie.” Maar die harmonie voelde vaak leeg, alsof ik mezelf beetje voor beetje kwijtraakte. Please gedrag leidt gewoon tot uitputting, dat is iets wat zeker is. Het verdriet zit ‘m in het langzaam verliezen van je eigen energie. Dat besef heeft mij geleerd dat grenzen stellen niet betekent dat je anderen afwijst, maar dat je simpelweg jezelf respecteert. “Nee zeggen tegen een ander is Ja zeggen tegen jezelf.”

De reis naar binnen
De echte verandering kwam pas toen ik naar binnen leerde keren: waar verlies ik energie, aan wie geef ik te veel, en waarom eigenlijk? Soms zag ik dat ik de lasten van anderen meenam, probeerde op te lossen wat niet van mij was. Dat kon ik pas loslaten toen ik mij realiseerde: iedereen heeft zijn eigen verantwoordelijkheid. Mijn energie is van mij, die mag ik terughalen en koesteren.
Het is een uitdaging, want oude patronen zijn hardnekkig. Vooral als ik mensen zie worstelen die hetzelfde meemaken, raakt het me diep. We zijn zo geneigd om onszelf klein te maken, uit angst voor verlies, verdriet of afwijzing. Soms komen die gevoelens uit onze jeugd, uit situaties waar we ons eenzaam voelden, of niet gehoord werden. Dan probeer je alsnog, als volwassene, dat gat te vullen met succes, aandacht, prestaties – maar de echte heling begint pas als je jezelf centraal durft te zetten.

Praktische stappen, met vallen en opstaan
Een van de mooiste lessen die ik mocht leren, was eigenlijk heel eenvoudig: haal je energie terug naar jezelf. Stop met pleasen om anderen gelukkig te maken, als het ten koste gaat van je eigen plezier en rust. Merk op waar je energie weglekt; dat eerste besef is goud waard. Geef ook terug wat niet van jou is – die last uit je familie, die verantwoordelijkheid voor anderen: het hoort niet bij jou.
Het klinkt misschien eenvoudig, maar het is een doorlopend proces. Vaak merk ik pas na afloop dat er ergens over mijn grens is gegaan. Dan voel ik boosheid of verdriet, en weet ik: hier zat iets niet goed. Maar inmiddels durf ik daar eerlijk naar te kijken, samen met anderen, zonder mezelf te veroordelen.
Ik ben gaan oefenen met duidelijke zinnen: “Ik merk dat dit voor mij niet goed voelt,” “Ik heb daar niet zo'n zin in,” of “Ik heb wat ruimte voor mezelf nodig.” Kleine stapjes, maar o zo krachtig. En vooral: ik houd het bij mezelf, vanuit respect en mededogen.

Je hart als kompas
Wat ik vooral heb geleerd, is om mijn hart echt open te houden. Niet afsluiten, niet hard worden, maar juist mét een open hart grenzen stellen. Alles aankijken, alles voelen – en vanuit die ruimte durven zeggen wat klopt voor mij. Het heeft mij vrijheid gebracht: ik voel mij lichter, leef meer in het moment, en weet dat anderen mijn grens eerder respecteren als ik die met liefde uitstraal dan wanneer ik hem met angst probeer te beschermen. Ik heb dit ook weer aan mijn kinderen mee proberen te geven en zie dat zij ontzettend mooi en goed hun grenzen aangeven met respect voor zichzelf en de ander. Daarom weet ik nu hoe belangrijk deze lessen zijn. Het is een reis, maar wat is het toch ontzettend de moeite waard.

Jouw verhaal telt ook
Ik deel dit, omdat ik weet dat veel mensen worstelen met hetzelfde thema. Misschien herken je dit in jezelf: dat subtiele gevoel van energie verliezen, het “ja” zeggen terwijl je “nee” bedoelt, het aanpassen uit angst voor conflict. Grenzen stellen blijft een groeiproces, met kleine successen en soms grote leermomenten.
Hoe ga jij om met grenzen stellen? Herken je het in jouw leven? Ik zou het ontzettend waardevol vinden om jouw ervaringen en inzichten te lezen. Deel ze hieronder – samen kunnen we leren, inspireren, en elkaar helpen op deze reis naar meer zelfrespect en verbinding.
Laat je reactie achter. Ik kijk er met een open hart naar uit!